Regionalne Inwestycje Terytorialne (RIT) są elementem wdrażania funduszy europejskich, dzięki któremu część środków pozostawiona jest w zarządzanie związkom lokalnych samorządów. Wprowadzone w perspektywie finansowej 2014-2020 bardzo pozytywnie wpłynęły na skuteczność pozyskiwania środków unijnych przez niewielkie gminy, ale także efektywność wydatkowania funduszy dzięki zintegrowaniu działań.
W Polsce realizowane są 24 ZIT/RIT, z czego cztery w województwie śląskim w ramach subregionów: centralnego, zachodniego, północnego i południowego. Subregion południowy obejmuje powiaty: bielski, cieszyński i żywiecki oraz miasto Bielsko-Biała. W maju bieżącego roku rozstrzygnięto ostatni nabór dedykowany RIT subregionu południowego. Dzięki temu możliwe jest pierwsze podsumowanie działań realizowanych w subregionie dzięki środkom RIT dla subregionu.
Na realizację RIT subregion południowy otrzymał środki europejskie w wysokości ponad 105 mln euro (ok. 460 mln zł) w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014-2020 (RPO WSL 2014-2020). Dokumentem bazowym dla identyfikacji celów rozwojowych subregionu południowego i podstawowym kryterium przyznawania środków była Strategia RIT, obejmująca bardzo różne dziedziny rozwoju, sformułowane w ramach działań RPO WSL 2014-2020 finansowanych z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz Europejskiego Funduszu Społecznego:
- efektywność energetyczna i odnawialne źródła energii w infrastrukturze publicznej i mieszkaniowej,
- niskoemisyjny transport miejski oraz efektywne oświetlenie,
- gospodarka wodno-ściekowa,
- rewitalizacja obszarów zdegradowanych oraz rozwój mieszkalnictwa socjalnego, wspomaganego, chronionego i infrastruktura usług społecznych,
- infrastruktura oraz wzrost upowszechnienia wychowania przedszkolnego, kształcenia zawodowego i ustawicznego,
- poprawa zdolności do zatrudnienia osób poszukujących pracy i pozostających bez pracy na obszarach rewitalizowanych, a także promocja samozatrudnienia na obszarach rewitalizowanych,
- wzmacnianie potencjału społeczno-zawodowego społeczności lokalnych oraz rozwój usług społecznych i zdrowotnych.
Współpraca samorządów subregionu w ramach RIT umożliwiła dofinansowanie ze środków unijnych 219 projektów, co przekłada się na wykorzystanie ponad 99% całości alokacji. Plasuje to subregion południowy na pierwszym miejscu w skali województwa, jednocześnie na jednym z pierwszych w skali kraju.
Wprawdzie realizacja części projektów jest w toku, jednak już teraz przesądzone jest wykorzystanie wszystkich środków dedykowanych dla subregionu, ponieważ z ponad 200 podpisanych umów część będzie mogła liczyć na zwiększenie dofinansowania.
Wśród projektów zakończonych wyróżnić należy Rozwój Zrównoważonego Transportu Miejskiego w Bielsku-Białej jako największą inwestycję realizowaną w ramach RIT (wartość dofinansowania powyżej 55 mln zł). Projekt dotyczył zakupu nowego taboru autobusowego dla MZK w Bielsku-Białej oraz wdrożenia inteligentnego systemu transportowego wraz z dynamiczną informacją pasażerską, podobny projekt zrealizowany został także w Żywcu. Na niskoemisyjne tabory autobusowe postawiły również Czechowice-Dziedzice, Cieszyn oraz Beskidzki Związek Powiatowo-Gminny, który dla Komunikacji Beskidzkiej wywalczył ponad 22,5 mln zł dofinansowania na zakup 26 autobusów zasilanych CNG. W sumie na projekty „transportowe” realizowane w subregionie południowym trafiło ponad 106 mln zł dofinansowania z puli środków zakontraktowanych na realizację Regionalnych Inwestycji Terytorialnych.
Więcej można przeczytać po kliknięciu tutaj.
Szymon Wróbel
2021-06-21